De kopstukken van Beweging 59 waren op een middag voor overleg bijeengekomen in het oude kerkje van Westerhuizen. Buiten was het rustig. Een flauw zonnetje en weinig wind zorgden voor fraai najaarsweer.
Er stond slechts een punt op de agenda. Dat punt betrof de vraag of Beweging 59 wenste samen te werken met de vrijheidsstrijders van de Fryske Frijheid om het gezag over Groningen over te nemen. De Friezen waren al veel verder in de voorbereidingen voor een revolutie. Het doel daarvan was een eigen Friese staat te creëren, van de huidige Nederlandse provincie Friesland tot en met het Duitse Ostfriesland. De provincie Groningen hoorde daarbij, zo meenden de Friezen. In de nieuwe staat die zou ontstaan, waar Groningen dus onderdeel van zou uitmaken, zou Groningen verlost worden van alles wat het mooie Groningerland bedreigde: van de schade door gaswinning tot massatoerisme en opslag van kernafval.
Meedoen met de Friese vrijheidsstrijders zou enerzijds de nodige problemen kunnen oplossen, maar anderzijds een knieval betekenen voor de Friese cultuur. Waren de Groningers van Beweging 59 daartoe bereid? Het klopte dat in ieder geval de Groninger Ommelanden diepe Friese wortels hadden, maar betekende dat ook dat de Groningers nog Friezen waren? Sinds de Middeleeuwen had de tijd immers niet stilgestaan.
Zo dacht in ieder geval Hajo erover. ‘Het zal allemaal wel, die historische achtergrond van ons Groningers, maar we leven niet meer in vroegere tijden,’ zei hij. ‘Ik beschouw ons gewoon als geëvolueerde Friezen. Daarmee zijn we niet meer Fries. Ook wij Homo Sapiens hadden voorouders, maar dat betekent niet dat je ons moet zien als Homo Erectus, een voorloper. We zijn een stukje slimmer en beschaafder, zeg maar. En we kunnen nadenken.’
Linda schudde haar hoofd. Ze was gekleed in camouflagekleuren en had zwarte vegen op haar gezicht. Ze had die ochtend met Sietze in het Lauwersmeergebied getraind en zou daar later vandaag, na de vergadering, mee verder gaan. ‘Je suggereert nu van alles, Hajo. Misschien zijn het juist de Friezen die zich verder hebben ontwikkeld en zijn de Groningers stil komen te staan. We hebben ons hier veel te lang onderworpen aan stadse baasjes en keiharde hereboeren. Het wordt tijd om samen met de Friezen onze aangeboren vrijheid te hervinden!’
Gerard was het daar roerend mee eens. Born free, zong Matt Monro in zijn hoofd. And life is worth living/But only worth living/’Cause you’re born free. En waren de Groningers niet vrij om zélf hun lot te bepalen?
‘De Friese staat van de toekomst, zoals Sietze die althans voor zich ziet, staat natuurlijk ver verwijderd van de Friese wereld van vroeger,’ zei Kevin. ‘Ik vind dat allemaal niet zo boeiend. Wat me wel boeit, is dat de Friese boerenschuren, als we Sietze moeten geloven, vol liggen met wapentuig en bommen. In Drachten liggen zelfs drones klaar. Met de constante blik op het oosten ziet niemand ze van binnenuit aankomen. De jongere Friese garde staat klaar om het internet over te nemen. Misschien wel met de allerbelangrijkste troef; in een grote kelder in Heerenveen zit een trollenleger klaar om de swipers en de scrollers tussen de oren te gaan zitten. Jongens, vergeet even dat sentiment van de Fryske Frijheid. Bedenk dat we in een weekje tijd óns doel kunnen hebben bereikt. Goed: met hulp van de Friezen. Wat er daarna gebeurt, zien we dan wel weer.’
‘Ja!’ riep Jack, een whiskey achterover slaand. ‘Misschien gaan we daarna wel verder met de Drenten!’
‘Tja, dat zou kunnen,’ zei Kevin. ‘En zo niet: welke wereld vinden we beter? Een wereld waarin we niets doen en kapot gaan aan bevingen en kernafval, of een wereld waarin we die ellende níet hebben en daarvoor alleen de kleffe Groninger koek hoeven in te ruilen voor heerlijke Friese oranjekoek?’
Zo discussieerde Beweging 59 nog een tijdje verder. Uiteindelijk kreeg de meer pragmatische visie van Kevin de overhand. Met een sterke focus op het doel van de groep werd besloten dat Beweging 59 zich zou aansluiten bij de Fryske Frijheid.
Buiten werd het kouder. Een oostenwind stak op, zich een weg banend door de kerk via de scheuren en kieren die door de gaswinning waren veroorzaakt. Hoog in de lucht krijste een vale gier terwijl ze noordwaarts vloog, naar de uitgestrekte kwelder in het noorden.
